Róbmy swoje

Nad „Macierzyństwem bez lukru” przetacza się burza, której po części nie byłam świadoma.

Zaczęło się od latte24, gdzie notki Gladys i Frustratki rozpętały histerię i wstrząsnęły głęboko użytkownikami serwisu. Najpierw Gladys i „Wielka Nuda” (29 komentarzy) – jak można pisać, że macierzyństwo jest nudne?! Potem słynna „Czarna dupa” autorstwa Frustratki (86 komentarzy): od oburzenia, że jak matka tak śmie pisać o własnych dzieciach, poprzez przypuszczenie, że to jawna prowokacja [i spisek wrogich sił], aż po pełną potępienia konstatację, że zniechęcamy młode dziewczyny do rodzenia dzieci. Próbowałam polemizować, tłumaczyć, prosiłam, by nie patrzeć na antologię przez pryzmat pojedynczych notek, których w niej nie ma, zachęcałam do lektury naszego zbioru – na próżno. Panie z latte nas zaszufladkowały: straszymy macierzyństwem, zaprzeczamy mu, nudzimy, smęcimy, nie mamy wyobraźni (skoro się nudzimy z dzieckiem), a jednocześnie wyobraźnia nas ponosi (bo wpis Frustratki został zinterpretowany jako racjonalizacja zachowań: „nie jestem matką, bo spotka mnie coś takiego”) i do tego używamy wulgaryzmów. Jedna z użytkowniczek latte, DJ. Mama, która zadała sobie trud przeczytania antologii, przekonywała, że jednak takie nie jesteśmy – nic to nie dało. Na latte jesteśmy zaklasyfikowane dożywotnio, co prawda notka Małgosi nieco ociepliła atmosferę, ale obawiam się, że to kruchy pokój.

Może powinnam była trzymać się linii środka, którą przyjęłam tworząc antologię, ale z drugiej strony chciałam mocniejszego uderzenia. Chciałam pokazać jak najpełniejszy obraz współczesnego macierzyństwa, nawet mroczne zakamarki. Nie wzięłam pod uwagę, że o ile na blogspocie jesteśmy już zadomowione, osoby, które do nas trafiają na ogół znają nasze blogi i naszą inicjatywę i są mniej skłonne do wyciągania pochopnych wniosków, o tyle na latte jesteśmy nowe, nikt nas nie zna, same się wystawiamy na cel: czytają nas przypadkowe osoby, które na podstawie jednej notki wyrabiają sobie osąd o całej akcji, antologii i o każdej z nas z osobna, a przy tym z miejsca muszą nas nawrócić, doradzić, pomóc zbłąkanym owieczkom, albo wypędzić diabła obijając nas kijem.

Później była Foksal w telewizji i Foksal w radiu. Do telewizji trafiła na moje zaproszenie, założeniem programu była konfrontacja MbL i osoby, która krytykuje naszą ideę. Zaprosiłam wszystkie Panie z latte, które jadą po nas równo, jednak żadna nie wyraziła chęci, by zaprezentować swoje stanowisko i oblicze przed kamerą. Każda odmawiała bardzo grzecznie, podając różne powody, ale największe wrażenie zrobiło na mnie tłumaczenie jednej z nich, że nie byłaby„kompetentną rozmówczynią” gdyż... nie ma dzieci. Foksal była jedyną, która przyjęła zaproszenie.

Foksal w radiu to kolejny motyw. Być może nie powinnam była do tego dopuścić, ale zwyczajnie nie miałam śmiałości, w końcu to do niej zadzwonili. I wiecie co jeszcze? Siły też nie miałam. To był bardzo wyczerpujący tydzień, jeździłam do Warszawy tam i z powrotem, rozmiar akcji, którą rozkręciłam przerósł mnie trochę, a rozgłos – potwornie zmęczył. Nie jestem Supermanem i nie wińcie mnie proszę, drogie Autorki, że wyszło jak wyszło. Przesłałam Foksal antologię, żeby się zapoznała, poprosiłam o wyważone sądy i tyle. Audycja wyszła bardzo fajnie, we dwie z nieocenioną Małgosią mówiły o naszym zbiorze, o Mikołajku, a że Foksal została potraktowana jako autorka – faktycznie, głupio wyszło, bo osoby, które oglądały rozmowę w TTV i słuchały audycji w RDC poczuły się zdezorientowane, ale uznałam, że to nie jest dla mnie cios w serce, przeżyję.

I tutaj dochodzimy do tej części burzy, której nie byłam świadoma. Otóż, wierzcie lub nie, do przedwczoraj nie miałam pojęcia, że na blogu Foksal są komentarze :-) Poczytałam sobie i już wiem, czego dotyczyły luźnie zdania, które rzucały mi dziewczyny, a ja nie mogłam znaleźć, gdzie to zostało napisane... Że ja nie mam pypci na języku, to naprawdę dziwne, przecież jestem tam wymieniana w co którymś komciu ;-)

No i kolejna rzecz. Wszystkim ostatnio jest przykro: Wioli jest przykro, że za mało o Mikołajku, Idiomce i mnie jest przykro, że Wioli jest przykro, na FB też jedna dziewczyna napisała, że jej przykro apropo komentarzy na latte... A do tego jeszcze spór o metaforę: czy pod lukrem jest styropian czy keks, albo elementy licytacji, która ma gorzej i jeszcze fundamentalne pytanie: czy wolno nam narzekać, czy nie wolno.

To ja zacznę od faktów: Antologia powstała, żeby pomóc Mikołajkowi. Zebrałam teksty dziewczyn, których blogi znam i czytam, dziewczyn, które lubię i szanuję. To są bardzo różne notki: lekkie i trudne, wesołe i smutne, poważne i z przymrużeniem oka. Decyzja, który tekst znajdzie się w antologii, należała do Autorek. Wspólnym mianownikiem wszystkich notek jest miłość do dzieci i macierzyństwo przeżywane świadomie. Poza tym są bardzo różne. Nie ma sensu dyskutować, która metafora lukru jest lepsza. Każda z nas ma prawo do własnej. Dla mnie osobiście nośnikami lukru są reklamy, w których dzieci mają zawsze gładkie pupcie, a matki są zawsze piękne i uśmiechnięte. Lukrem spływają okładki gazet, z których uśmiechają się piękne niemowlęta albo celebrytki, świeżo obdarzone potomstwem. Antologia opisuje te aspekty macierzyństwa, o których nie mówi się głośno i nie publikuje na okładkach, ale dla każdej z naszych Autorek tak naprawdę oznacza coś innego: Karina opisuje gorycz, kiedy niemożliwością jest sprawiedliwie podzielić uwagę i czas między czwórkę dzieci, Karolina rozdarcie między chęcią powrotu do pracy a pragnieniem opieki nad dzieckiem, Tomaszowa pisze o niewyspaniu, Małgosia o połogu, Bajka o porannym sajgonie, Sistermoon o swojej drodze do zrozumienia istoty macierzyństwa. Można to nazwać „narzekaniem”, ale można też wsłuchać się uważnie w te głosy i usłyszeć echo siebie sprzed lat albo spróbować zrozumieć, jak to może być. Jedne notki są bardzo osobiste, inne pisane z wyraźnym dystansem i poczuciem humoru. Takie właśnie miało być „Macierzyństwo bez lukru”, różnorodne i wielowymiarowe. I takie jest, takie się podoba, takie się sprzedaje i zarabia dla Mikołajka.

Medialne zamieszanie wokół „Macierzyństwa bez lukru” to kolejna sprawa. Nie było ono moim zamiarem, ale cieszę się z niego, bo im więcej osób usłyszy, tym więcej osób kupi antologię i tym więcej pieniędzy będzie dla Mikołajka. Akcja przynosi też inne rezultaty, których zupełnie nie planowałam: daje matkom poczucie wyzwolenia, ulgę, że wszystkie obracamy się w kręgo podobnych doświadczeń, że nie ma idealnych matek, że w swoich emocjach, wątpliwościach i rozterkach nie są same. Myślę, że to naprawdę wielka rzecz tchnąć otuchę w serca wątpiących w swoje kompetencje matek, nieustannie ocenianych i krytykowanych, którym z jednej strony stawia się za wzór Matkę Boską (jedyną idealną matkę, w której istnienie wierzę), a z drugiej celebrytkę, która w dwa miesiace po urodzeniu dziecka wraca do formy i ubrań sprzed ciąży.

Antologia „Macierzyństwo bez lukru” to powszednie macierzyństwo każdej z nas – każda czytelniczka odnajdzie tu swoje dylematy, słabości i troski, każda uśmiechnie się i wzruszy przynajmniej jeden raz. Drodzy potencjalni Czytelnicy, dajcie się wzruszyć i pomóżcie Mikołajkowi :-)

A nam, zaangażowanym w projekt pomocy dla Mikusia w taki czy inny sposób, niech nie będzie przykro. Robimy coś ważnego, więc róbmy swoje. Ja na pewno będę.

Dorota Smoleń